جنگ خیبر

با استقرار  در ، یهودیان دشمنی خود را با اسلام و  و مسلمانان به شکل‌های گوناگون نشان می‌دادند. یهودیانی که در مدینه و اطراف آن ساکن بودند، به دلیل پیمان‌شکنی و توطئه، از سوی پیامبر اکرم به عواقب ناگواری نظیر اعدام، آوارگی و تبعید از مدینه گرفتار شدند و برخی از آنها در منطقه‌ای به نام  و  که جلگه وسیع و حاصلخیزی در 32 فرسخی شمال مدینه است، سکونت گزیدند. 

با این حال، بعضی اقدامات یهودیان که منجر به حوادثی چون جنگ احزاب شد و نیز احتمال همدستی آنها با کسری و ، پیامبر را بر آن داشت که هرچه زودتر آتش فتنه آنها را برای همیشه خاموش کند. به همین جهت دستور حمله به سوی دژهای یهودیان را صادر کرد، فردی به نام غیله لیثی را جانشین خود در مدینه قرار داد، پرچم سفیدی به دست  داد و همراه مسلمانان عازم خیبر شد. 

لشگر مسلمانان 1600 نفر بود که 200 سواره‌نظام داشت. پیامبر هنگامی که به سرزمین خیبر رسید، این‌گونه دعا کرد: « ای خدای آسمانها و آنچه در زیر آنها قرار دارد! ای خدای زمین‌ها و آنچه بر آنها سنگینی افکنده است! از تو خوبی این آبادی و خوبی ساکنان آن و خوبی هر آنچه را که در آن هست می‌خواهیم و از بدیهای این آبادی و ساکنانش و آنچه در آن است به تو پناه می‌بریم.» 

روز اول و دوم، پیامبر برای فتح دژها به ترتیب  و  را مأموریت داد ولی آنها بدون نتیجه به حضور پیامبر برگشتند. پیامبر فرمود:« فردا این پرچم را به دست کسی می‌دهم که خدا و پیامبر را دوست دارد و خدا و پیامبر نیز او را دوست دارند و خداوند این دژ را به دست او می‌گشاید. او مردی است که هرگز پشت به دشمن نکرده و از صحنه نبرد نمی گریزد.» صبحگاهان علی علیه السلام را احضار کرد و دست بر دیدگان دردناک او کشید و دردش را تسکین داد به طوری که علی علیه السلام تا آخر عمر به درد چشم مبتلا نشد. 

علی علیه السلام روانه دژها شد درحالی که زره محکمی بر تن داشت و  را در دست گرفته بود. او  و برادرش را به هلاکت رساند و چون سپرش را در حین نبرد از دست داده بود، در یکی از دژها را از جا کند و تا پایان جنگ، از آن به جای سپر استفاده کرد. 
علی علیه السلام در این زمینه می‌فرماید: « من در قلعه را هرگز با نیروی بشری از جا نکندم، بلکه در پرتو نیروی الهی و با اتکاء به نفسی که آرامش ایمان و لقا‎‍ء الله در آن رسوخ کرده، این کار را انجام دادم.» 

با دلاوری مسلمانان، دژهای هفتگانه خیبر که عبارت بودند از « ناعم، قموص، کتیبه، نسطاة، شق، وطیح، سلالم » یکی پس از دیگری فتح شد. در این نبرد جمع زیادی از دلاوران یهود به دست حضرت علی علیه السلام و سایر رزمندگان سپاه اسلام به هلاکت رسیدند، جمعی از مسلمانان از جمله محمود بن مسلمه انصاری به شهادت رسیدند و جمعی نیز مجروح شدند. تعدادی از زنان با اجازه پیامبر در جبهه حاضر شدند و به یاری مسلمانان و پرستاری از مجروحان جنگی پرداختند. 
پس از پیروزی مسلمانان، غنائم میان آنها تقسیم شد و پیامبر همه یهودیان را از شبه جزیره تبعید کرد تا برای همیشه از قلمرو مسلمانان خارج شوند.